Ka një moment të rëndësishëm për të gjetur një kompromis për një pakt të ri të BE-së për migracionin dhe azilin, tha në një intervistë për EURACTIV, presidenti i grupit të Partisë Popullore Evropiane (PPE) të qendrës së djathtë në Parlamentin Evropian, Manfred Weber.
Pakti i Ri për Migracionin dhe Azilin u linçua në shtator 2020 nga Komisioni Evropian, duke synuar të sigurojë një kuadër në mbarë bllokun për të menaxhuar flukset e migracionit në kufijtë e BE-së.
Pakti është dosja kryesore për menaxhimin e migracionit, të cilin institucionet e BE-së shpresojnë ta miratojnë përpara skadimit të mandatit të tyre në pranverën e vitit 2024 me zgjedhjet e ardhshme të BE-së.
“Ne jemi afër gjetjes së një kompromisi me presidencën çeke për paktin. Ne nuk mund ta humbim këtë moment”, tha Weber.
Pakti, aktualisht duke u negociuar në institucione të ndryshme të BE-së, ka hasur në disa pengesa kryesisht për shkak të çështjes së mekanizmit të zhvendosjes, ose ‘mekanizmit të solidaritetit vullnetar’ që ndau shtetet anëtare, veçanërisht ato në lindje.
Megjithatë, titujt e fundit në Itali në lidhje me pengimin e zbarkimit të anijeve të shpëtimit të emigrantëve kanë vënë edhe një herë në qendër të vëmendjes çështjen e zhvendosjes së emigrantëve, duke e ngritur atë në agjendën e BE-së.
Kjo mund të sigurojë terren pjellor për gjetjen e një kompromisi pasi është një pjesë e rëndësishme e marrëveshjes, beson Weber.
“Ne kemi nevojë për mekanizmin e solidaritetit në nivel të BE-së për situata të jashtëzakonshme”, tha ai, duke iu referuar ardhjeve masive të emigrantëve në kufijtë e BE-së, të cilat janë rritur edhe një herë këtë vit.
Udhëtimet përmes Detit Mesdhe midis Afrikës së Veriut dhe Evropës janë rritur me 50% krahasuar me vitin e kaluar, sipas të dhënave të Komisionit. Të hënën (21 nëntor), ekzekutivi propozoi gjithashtu një plan veprimi për t’u marrë me situatën.
Megjithatë, tensionet e fundit midis Italisë dhe Francës mbi migracionin janë një “kujtues i një problemi të pazgjidhur në nivel të BE”, tha Weber, por shtoi: “Ne jemi afër gjetjes së një kompromisi për paktin”.
Weber iu referua një konfrontimi midis qeverisë italiane dhe franceze në fillim të nëntorit, kur Franca pezulloi një plan zhvendosjeje për të pranuar 3,500 refugjatë aktualisht në Itali, pasi qeveria e re e kryeministrit italian Giorgia Meloni refuzoi të lejonte zbarkimin e anijes së OJQ-ve Ocean Viking në Itali.
Ndarja e rasteve
Por Weber theksoi se jo të gjithë emigrantët që vijnë nga rruga qendrore e Mesdheut mund të mirëpriten.
“Shifrat nga organizmat ndërkombëtare dhe evropiane tregojnë se gjysma e kërkesave të azilkërkuesve përfundimisht pranohen. Që do të thotë se gjysma e tyre janë emigrantë të paligjshëm dhe duhet të kthehen në vendet e origjinës”, tha presidenti i PPE.
Sipas shifrave të Eurostat, rreth 648,000 kërkesa për azil në vendet e BE-së janë bërë në vitin 2021 nga shtetas të vendeve të treta. Shkalla e miratimit për aplikimet fillestare ishte 38%, ndërsa 33% të tjerë të atyre që apeluan një vendim negativ u miratuan më vonë.
Normat më të larta të njohjes janë ato të eritreanëve (81%), bjellorusëve (80%), jemenasve (77%) dhe sirianëve (71%), njoftoi Agjencia e BE-së për Azilin.
Deri në fund të vitit 2021, rreth 767,000 raste azili ishin ende në pritje në BE.
Marrëveshjet me partnerët si zgjidhje
Nëse ka një “mirëkuptim të përbashkët” se nevojitet një zgjidhje, kërkohen marrëveshje midis BE-së dhe palëve të treta, tha Weber, duke theksuar si shembull të mirë marrëveshjen e vitit 2016 me Turqinë, ku duhet të merren masat e nevojshme për të ndaluar arritjen e emigrantëve të parregullt. Ishujt grekë, në këmbim të ndihmës prej 6 miliardë eurosh.
Weber sugjeroi se një marrëveshje e BE-së me “anën ligjore” të Libisë gjithashtu mund të parashikohej.
Libia ka pasur një marrëveshje me Italinë që nga viti 2017, sipas së cilës Italia ofron mbështetje për rojet bregdetare libiane përmes fondeve, mjeteve dhe trajnimeve, së bashku me shumë të njëjtat nga BE-ja.
Megjithatë, emigrantët e kthyer në Libi përballen me raste të dokumentuara mirë dhe të shumta të sulmit, përdhunimit, trafikimit, ndalimit arbitrar dhe zhvatjes, me shumë grupe të të drejtave të njeriut që dënojnë çdo marrëveshje të tillë.
Sipas OJQ-së Mjekët pa Kufij, marrëveshja “kontribuon drejtpërdrejt dhe materialisht në rikthimin e burrave, grave dhe fëmijëve, por gjithashtu mbështet qendrat e paraburgimit – të quajtura zyrtarisht “qendra pritjeje” – ku njerëzit i nënshtrohen trajtimit çnjerëzor dhe degradues, abuzohen. dhe të vrarë”.
Weber përmendi se Egjipti dhe Tunizia mund të jenë opsione të tjera.
Zbatimi i Frontex
Presidenti i EPP tha se një roje e fortë bregdetare kufitare e BE-së ishte shumë e nevojshme, së bashku me Frontex, agjencinë e diskutueshme të rojes kufitare të bllokut.
“Dua të shoh flamurin e BE-së në kufijtë tanë,” tha Weber.
Kreu i Frontex, Fabrice Leggeri, dha dorëheqjen në prill 2022 pasi agjencia u hetua në një hetim kundër mashtrimit të BE-së.
U publikuan disa raporte në lidhje me bashkëfajësinë e tij në kthimin e paligjshëm të azilkërkuesve, së bashku me raporte të panumërta nga emigrantët dhe organizatat e të drejtave të njeriut që përfshijnë disa vite dhe shumë vende.
Parlamenti Evropian refuzoi të miratojë buxhetin e Frontex për 2020 në tetor 2022 si një deklaratë kundër administratës së mëparshme të agjencisë.
Institucionet e BE-së tani po lëvizin drejt fuqizimit të Frontex-it të ri jo vetëm në kufijtë e Shengenit, por edhe në vende të tjera jashtë BE-së, si në Ballkanin Perëndimor.
Rojet e Frontex janë parë tashmë në aeroportet në Shqipëri gjatë 12 muajve të fundit.
